‘Ubi bene, ibi patria’
Amiña primeira vocación foi a de lector de xornais. Meu pai traía un todos os días, e un par deles máis na fin de semana ou cando había algún acontecemento. Lémbrome con moi poucos anos, deitado na alfombra do meu cuarto (os xornais daquela reclamaban unha superficie ampla para lelos ), tratando de descifrar titulares e noticias que eran na súa maioría incomprensibles para min. Teño na memoria infantil as portadas cos combates de Cassius Clay, a morte de Winston Churchill, a Guerra de Vietnam. E algo máis tarde, os transplantes de corazón do doutor Barnard e o salto de Bob Beamon nas Olimpiadas de México. Como experto precoz, falo de cando tiña seis ou sete anos, non tardei en saber que as páxinas máis emocionantes e de máis fácil lectura eran as de sucesos. Incendios, descarrilamentos, atracos, naufraxios, estafas: se as seccións de sucesos foron esmorecendo nos xornais foi porque as crónicas políticas absorberon os seus temas.
En fin, antes que calquera outra das moitas vocacións polas que pasei na infancia e na adolescencia –quixen ser pescador de bacallaus en Islandia, explorador das selvas amazónicas como Tintín, cazador de rinocerontes con lazo (ao xeito de John Wayne en Hatari, a peli de Howard Hawks), condutor de trolebuses en A Coruña...– tiven o desexo de ser lector de xornais a perpetuidade. E foi nesta vocación na que me apliquei con máis entusiasmo e constancia. A mediodía, despois de xantar e antes de marchar para as clases da tarde no colexio, repasaba a sección de sucesos e lin alí por primeira vez algunhas palabras como ferida inciso-contusa, estupro, pronóstico reservado, habeas corpus e outras semellantes que aparecían con frecuencia e que estimulaban inacabables investigacións no dicionario.
Ao final do día, acompañaba ao meu avó a mercar La Noche –o único vespertino–, que voceaba o inesquecible vendedor Manuel Castro, na rúa do Príncipe de Vigo. E cando tiña trece anos atopei na biblioteca da Caixa de Aforros de Vigo un manual sobre xornalismo. Aínda lembro un chiste co que ilustraban os problemas de contar os feitos de maneira obxectiva: un arcebispo acababa de chegar ao aeroporto de Chicago, onde había un problema cun burdel. E un xornalista preguntoulle ao monseñor a súa opinión sobre o asunto. “Que pasa co burdel?”, retrucou o bispo, que non estaba moi informado. E o titular do día seguinte foi: “O arcebispo pregunta polo burdel nada máis baixar do avión”.
Perdín a fe na obxectividade, pero gustoume a idea de escribir nos xornais. Acababa de descubrir que no uso das palabras había tanto risco e tantas posibilidades de atopar cousas como nas expedicións polas selvas.
Un día de hai corenta anos, co título de licenciado en Socioloxía acabado de sacar do forno, estaba eu pasando uns días en Santiago. Tiña un amigo que coñecía un amigo dun redactor de EL CORREO GALLEGO con ese aval presenteime un día na redacción, cun breve artigo de mostra. O redactor botou un ollo no papel. Levoume ao despacho do director, que fixo algunha broma amable e puxo algunha coma que faltaba no meu texto. O artigo apareceu impreso un par de días despois e conservo o recorte. Logo viñeron máis, moitos mais. E non só artigos, tamén guións de televisión e outros traballos.
Souben que as miñas palabras estaban nun dos lugares máis hospitalarios, libres e importantes da cidade e do país. (Xa dixo Warren Buffet que o xornal era a institución mais importante dunha cidade). Ubi bene, ibi patria, dicían os latinos: alí onde estás a gusto, está a túa patria. E iso tamén vale para as palabras. Pero non necesito explicarllo aos lectores de EL CORREO GALLEGO.