Saltar al contenido principalSaltar al pie de página

RAÍCES

Pánico a la dermatosis en el campo gallego: "Se entra é a ruína"

Entre las comarcas de Xallas (A Coruña) y Alt Empordà (Girona) hay más de 960 kilómetros en línea recta, la distancia que separa ahora mismo Galicia de los focos de dermatosis nodular bovina. Es mucho trayecto para que lo recorra un insecto con el virus, pero no tanto para el miedo a la enfermedad, que ya impacta en toda la cadena ganadera

Álvaro Núñez, con sus vacas angus al fondo, en Zas.

Álvaro Núñez, con sus vacas angus al fondo, en Zas. / CEDIDA

Martín García Piñeiro

Martín García Piñeiro

Santiago

A pesar de que está muy lejos de Galicia, la dermatosis nodular contagiosa (DNC) ya está generando una pequeña crisis en las explotaciones gallegas de leche y de carne y en toda su cadena de valor. Por ahora no es nada alarmante, pero sí supone una alteración en un sector —lácteo y cárnico— que transitaba por una insólita etapa de estabilidad, rentabilidad y calma. Pero la alegría en el campo nunca dura mucho. Ahora, la sensación generalizada se resume con una palabra: incertidumbre. Dependiendo de la evolución de la enfermedad puede haber variaciones bruscas en los precios, desabastecimiento, alarma social que genere restricción en el consumo... Y algunos de esos efectos ya empiezan a asomar en Santigo y su área de influencia.

José Rodríguez 'Caquelo', tratante de Ames.

José Rodríguez 'Caquelo', tratante de Ames. / ECG

Caquelo, tratante de ganado: "Estamos sen feiras para comprar"

Una de las primeras medidas que adoptó la Xunta fue la prohibición de celebrar ferias y mercados de ganado. La medida ya se lleva por delante la Semana Gandeira de Mazaricos o la Feria de Santos de Monterroso, pero sobre todo cierra los mercados semanales de Silleda (martes) y Amio (miércoles). Eso lo notan los tratantes. "De momento, está todo tranquilo en Galicia porque non hai focos, pero non deixan celebrar feiras", explica José Rodríguez Caquelo. Tratante de Negreira afincado en Ames, admite que para muchos de ellos Silleda y Amio son fundamentales para adquirir ganado "e pecharán 21 días".

Además, admite el miedo en el sector. "Moitos tratantes temos tamén granxas", explica. "Imaxina que a min me entra a DNC en Gonte, onde teño 50 animais... Iso arruínate", advierte Caquelo.

La dermatosis no impacta por ahora en el precio de la carne, pero sí lo hace "a entrada cada vez maior de animais de fóra, de Arxentina e Brasil polo tema de Mercosur... Iso é un problema porque xa baixou algo os prezos, entre 10 e 20 céntimos".

Álvaro Núñez, ganadero: «Por medo, adiantamos a venda»

Álvaro Núñez tiene una explotación con 80 vacas de raza angus en Zas. Como al resto, la dermatosis no le afecta en su día a día, en el que "xa usamos cepillos automáticos e tratamentos para insectos". Y ahora con el frío el problema debe aminorar. Pero otra cosa es el mercado.

"Xa só o medo a como vai reaccionar o mercado é motivo de preocupación", reconoce. "No noso caso sacamos a maioría de animais a final de ano: concentramos os partos en marzo e vendemos entre novembro e decembro" para cebaderos, especialmente de León. Sin embargo, este año "adiantamos a venda por medo a que a dermatose impacte no prezo". Núñez recuerda que perder 40 o 50 céntimos en kilo cuando se venden cantidades tan grandes "son moitos cartos".

Su miedo, además de comprensible, es compartido. Él asesora además a granjas y ganaderos y todos coinciden en el diagnóstico. "Non sabemos se haberá moitas restricións ao movemento e iso altera todo, porque non vou comprar se non estou seguro de que vou poder vender". Hay granjas, recuerda, que se pueden encontrar con 70 u 80 terneros sin poder vender "e que non teñen capacidade nin instalacións para quedar con eles".

Valentín Amigo Pombo, en su carnicería de Cee.

Valentín Amigo Pombo, en su carnicería de Cee. / CEDIDA

Valentín Amigo, carnicero: "Chamaron algúns clientes preocupados"

Valentín Amigo Pombo tiene en Cee carnicería y restaurante. También está pendiente de la dermatosis, pero "de momento non se nota moito". Confiesa que esta semana "tiven a chamada de dous clientes alertados polo que escoitan e porque non saben moi ben que é a enfermidade ou temen que se desabateza o mercado de carne". En todo caso, es optimista. "Quero pensar que non irá a máis" y que no será como en las vacas locas. En todo caso, hay un matiz clave: "A dermatose afecta só ao animal, non se transmite á xente nin á carne".

Carnicería Valentín compra todo por la zona, no a mayorista, "o que minimiza o problema". Pero se suma a esa sensación de incertidumbre y apunta a dos posibles escenarios: "Se non se expande a dermatose pero segue a prohibición de mover gando, ao non poder saír animais de aquí para fóra, pode haber aquí moita oferta e iso baixaría os prezos", apunta. "Pero por outra parte, se a dermatose se estende e hai que sacrificar animais, baixará a oferta e subirá o prezo".

José Manuel Fernández, de la granja de leche Busto Corzón.

José Manuel Fernández, de la granja de leche Busto Corzón. / CEDIDA

José Manuel Fernández, ganadero lácteo: "Rezar para que non chegue e listo"

Aunque la dermatosis afecta a toda la cadena de bovino, las grandes explotaciones lácteas son las que más tienen que perder, ya que son sinónimo de inversiones multimillonarias que prácticamente desaparecerían si se llegase a declarar un foco. En el corazón del lácteo gallego, Mazaricos, hay varias de estas granjas. Y desde una de ellas, Busto Corzón, José Manuel Fernández admite la inquietud. "Hai medo no sector porque isto é fastidiado", explica. "Se entra a dermatose hai que facer un baleirado total e queimar os animais" para erradicar el virus, algo letal en explotaciones con 600, 700, 800 o hasta un millar de cabezas de ganado.

"De momento, aquí segue todo coma sempre, así que só queda rezar para que non chegue e listo", confiesa el responsable de Busto Corzón.

La información que tienen es que el avance del otoño puede ser un aliado para ellos. "Parece ser que con este tempo, ao vir a chuvia e o frío, o normal é que o insecto marche para África".

Pero hasta que eso ocurra y se den por erradicados los focos de DNC en España, en Mazaricos poco pueden hacer más que esperar. "No día a día non hai que aplicar ningunha medida", apuntan.

Tracking Pixel Contents