Apoderamento e fariña optan con outros catro termos a Palabra do Ano 2018
Xunto con elas figuran deseucaliptización, fascismo, feminismo e sororidade // A votación para decidir a gañadora permanecerá aberta ata o 25 de decembro
Apoderamento, deseucaliptización, fariña, fascismo, feminismo e sororidade. Estas son as seis palabras que optan a se converter na Palabra do Ano tras a fase de recollida de suxestións que rematou na medianoite do pasado domingo cunha notable participación. A votación que decidirá cal é a gañadora permanecerá aberta ata o 25 de decembro ás 23:59 horas nesta ligazón: https://portaldaspalabras.gal/palabradoano/. O Portal das Palabras, a web de divulgación do léxico galego da Real Academia Galega e a Fundación Barrié e promotora desta iniciativa, anima a toda a cidadanía a participar na escolla colectiva da voz que mellor define, retrata ou resume o ano que está a piques de rematar ou un trazo destacado deste. A Palabra do Ano 2018 darase a coñecer o vindeiro 27 de decembro.
Na primeira fase da campaña recibíronse máis de 7.000 achegas que se traduciron en 962 termos diferentes, unhas cifras que reflicten a consolidación desta iniciativa que o Portal das Palabras puxo en marcha en 2014. Calquera dos finalistas cumpren requisitos claros para se converter no elixido polo público: ser dos máis repetidos na recollida de propostas, referirse a realidades ou fenómenos que están a marcar dalgún xeito a actualidade desde 2018, irromper con forza na linguaxe cotiá ou mesmo cobrar visibilidade como marca de iniciativas cívicas.
Feminismo figura entre as voces candidatas xusto nun ano en que as mulleres encheron o 8 de marzo masivamente ás rúas de toda Galicia, España e moitos outros recunchos do mundo para reclamaren igualdade real en todos os ámbitos da vida. O Dicionario explica que é doutrina que defende a igualdade de dereitos entre o home e a muller, un pensamento que tamén marca a sororidade, que pode definirse como o pacto entre mulleres para diminuír a fenda entre a súa posición social e a dos homes. Outra voz que emerxe con forza neste contexto é apoderamento. Incorporada ao Dicionario da Real Academia Galega o pasado outubro, designa nunha das súas acepcións o proceso polo cal unha persoa ou grupo social adquiren os medios para fortalecer o seu potencial en termos económicos, políticos ou sociais. O exemplo escollido, e non por casualidade, é o do apoderamento feminino.
Non é a primeira vez que vocábulos relacionados coa crecente sensibilidade social ante a desigualdade de xénero chegan a finalistas da Palabra do Ano, aínda que nesta ocasión o abano é máis amplo. De igual xeito, volveron situarse entre as propostas máis repetidas aquelas que reflicten tensións e preocupacións que chegan desde a area política, como é o caso doutra das seis finalistas, fascismo; e arredor da xestión ambiental, desta volta con deseucaliptización como destacada.
O ano que remata tamén lle deu unha nova vida ao termo fariña alén da nosa terra. O motivo nada ten que ver co cereal moído e moito co éxito da serie televisiva baseada no fenómeno do narcotráfico que marcou a Galicia dos anos 80 e co secuestro xudicial que sufriu o libro do xornalista Nacho Carretero, a súa fonte de inspiración. A obra titúlase Fariña en referencia á outra acepción reflectida no Dicionario: substancia orgánica que se extrae das follas da coca e que, polas súas propiedades, é usada como narcótico ou en anestesias.
De corrupción a afouteza
O Portal das Palabras é un proxecto da Real Academia Galega e a Fundación Barrié para a modernización do traballo lexicográfico e a popularización da nosa lingua. Cada semana, desde esta plataforma ambas as institucións ofrecen xogos, vídeos e outros contidos divulgativos que conectan o léxico galego coa realidade cotiá e a actualidade dun xeito ameno. A palabra do día é outra das seccións deste espazo aberto ao diálogo coas persoas usuarias. Dando un paso máis nesta dirección, desde 2014 convida a toda as persoas que o desexen a participar na escolla da Palabra do Ano. Nas edicións anteriores foron escollidas afouteza (2017), irmandade (2016) -cadrando co centenario das Irmandades da Fala-, refuxiado/a (2015) e corrupción (2014).
O traballo conxunto entre a Real Academia Galega e a Fundación Barrié permitiu tamén levar a cabo as últimas actualizacións do Dicionario da Academia, que fan posible un uso máis personalizado e interactivo, e o desenvolvemento de aplicacións para empregalo desde teléfonos móbiles e tabletas con sistemas iOS e Android.