Comercio de proximidade
Élle ben triste, pero se algo caracteriza o mundo de hoxe é a impersonalidade e a distancia. Impersonalidade porque somos como autómatas que fan o mesmo, visten o mesmo, comen o mesmo, mercan o mesmo... ao ditado das modas, da tele, do trending topic que toque, da época do ano. Había que salvar o Nadal; xa non se puido salvar o entroido e veremos de salvar a Semana Santa ou, cando menos, o verán. Que é salvar? Salvar é consumir: beber, comer, facer o burro e viaxar como años, é dicir, como turistas (porque viaxar é un concepto prostituído polo low cost e as axencias do ramo). Distancia porque, acomodados a xestionar o mundo dende o móbil ou o portátil, non fai falta nin abrir a boca para conseguir o que un queira. Só pulsar co matapiollos ou facer clic co rato. Nos últimos meses, na urbanización onde vivo menudean de xeito extraordinario furgallas de transporte repartindo polas casas paquetaría diversa, nomeadamente procedente do monstro que representa o máximo de impersonalidade e distancia. Si, acertou vostede: Amazon. Pida o que se lle ocorra, que Amazon llo sirve en menos de vinte catro horas.
Voltemos ao poeta: cualquiera tiempo pasado fue mejor. Mellor? Hom, o que se di mellor é moito dicir, pero máis, digamos, auténtico, máis cargado de matices, máis rico de sensacións, máis humano, creo que si. Unha boa consecuencia do rollo este dos confinamentos e perimetraxes é o retorno ao que agora os medios chaman comercio de proximidade, que é como unha taxonomía científica para definir as tendas de toda a vida. No meu caso, as tendas da miña vila acubíllanse nos recantos máis entrañables da memoria dun cativo de pelo roxo.
As tendas adoitaban denominarse precedidas polo artigo la (daquela o galego urbano era aínda un espellismo) e un xenitivo co nome, alcume ou apelido do propietario: la de Durán, la de Prieto, la de Laureano, la de Rosarito, la de Diego, talvez por elipse de tienda: la (tienda) de Durán, etc.
La de Durán, por exemplo, era un ultramarinos que, na miña visión infantil, transcendía a espazo máxico. O robusto mostrador de madeira co mesado de mármore, tras do cal dúas irmás de cabelo como a prata, unha máis alta ca a outra, atendían coa dozura e familiaridade do trato cotián aos clientes. Lembro que facían as contas anotando as cifras cun lapis no propio mármore do mostrador. Contra a parede apoiábanse os enormes cestos de arenques afumados e sacos abertos cos más diversos xéneros: fariña, fabas, lentellas, garavanzos... La de Durán era unha miscelánea inesquecible de arrecendos e aromas: ulía a canela e pirixel, a cacao e xabrón de taco, a bacallau e viño de alimento.
Amazon soa a asepsia e anonimato, evoca algo inmenso e líquido, intocable, global, unha sorte de frío robot ou xenio hiperteconolóxico da lámpada. Pola contra Librería-Papelería La Artística, Curtidos Pérez, Bar Pepe ou la de Durán son o nome de estruturas que ordenan, ordenaban, o mundo doutro xeito.