Romanticismo

O romanticismo, nunha definición que todo o mundo entende porque é doado asimilala, é o predominio do sentimento sobre a razón, da emoción sobre o intelecto, da imaxinación sobre a prosaica realidade. Que buscamos ao contemplar un solpor de inverno na praia de Soesto ou un amencer de primavera dende o cumio do Piapaxaro? Non é, obviamente, a satisfacción dun apetito intelectivo: ¿que pode haber máis cumpridamente explicado polas leis da natureza que o deitarse do sol no océano ou o seu renacer polo leste, acompañado do rechouchío deleitoso de centos de paxaros? Son feitos naturais que non teñen nada de particular dende que o home foi quen de entendelos.

E, porén, asistimos ao espectáculo para agasallar os sentidos e talvez co mesmo inefable asombro que o que experimentaba hai decenas de miles de anos o home primitivo que, a diferenza de nós, non o entendía racionalmente. Porque un solpor de inverno perante a salvaxe inmensidade do Atlántico ou unha alborada na montaña son, de seu, románticos.

Eu lembro un tempo, antes de termos convertido Galicia nun inmenso parque temático con entrada e dereito a consumición, no que o romanticismo non vivía acantoado por unha turbamulta de turistas (perigosísima especie, por certo, pola súa voracidade e carácter invasivo). Veraneando en Laxe, eu collía a miña moto e nunha horiña curta chantábame no faro de Touriñán. Alí podía haber unha vella Westfalia matrícula de Berlín e, ao mellor, dous coches de Sevilla e Valencia (aínda se recoñecía a nación do propietario polas placas de matrícula). Dese xeito, a parella de alemáns, os viaxeiros nacionais e mais eu (que, mentres non abrira a boca, xogaba ao equívoco porque a matrícula da moto era de Madrid) compartiamos o sereno romanticismo que nos brindaba a soidade máxica, o silencio só rompido polo bruar do vento daquela paraxe. Non había móbiles nin ninguén a quen enviar guasaps con fotos. Alí, naquel silencio e naquela soidade, empezaba e remataba todo.

Este verán, no borde litoral entre Touriñán e Nemiña, atopar onde deixar o coche é un golpe extraordinario da fortuna. Pero veña, dálle; se en Compostela entran 90 000 peregrinos, mellor que se entran 80 000. Diso se trata. De morrermos de éxito. Aí atrás, nun chío moi difundido en Twitter, certo político afirmaba que ao modelo turístico de Compostela (eu ampliaría o argumento a todo o país) cundía darlle unha repensada. Aplaudo a proposta. Contemplar o Obradoiro convertido nun parque para pícnics, tres cabalos facendo as súas necesidades baixo o pórtico de María Salomé ou unha barafunda de animosos mozos católicos atronando as rúas, durante días, co entusiasmo propio das novicias, son imaxes que, en efecto, paga a pena valorar, non como meras anécdotas senón como síntomas de algo máis fondo e no longo prazo. Ao mellor, a política de vaca grande ande ou non ande, de tanto aprecio no país, aplicada dende hai décadas ao modelo xacobeo e, en xeral, ao turismo de Galicia está tocando teito ou manifestando signos de esgotamento. Cando un chega a sentirse un estraño na súa propia cidade, no seu propio país, abafado por unha masa informe á que lle dá o mesmo a Porta Santa que os canóns do Sil mentres sirvan de fondo para un selfie, é hora de apelar ao romanticismo, ao inútil romanticismo en tempos tan malos para a lírica.