Vou falar do meu libro

O mal humor, ou malas pulgas, ou mal xenio, ou mala leite, percorre a historia do mundo como a fame, a guerra ou as pestes, facendo un dano á humanidade menor que o que levan inflixido calquera dos tres xinetes apocalípticos, pero non por iso menos perceptible. Teño para min que se Adolf Hitler, no canto de ser pequeniño, abstemio e misóxino fose guapo, epicúreo e bon vivant, ao mellor os campos de exterminio terían sido apenas un mal soño. Un coñecido autor cre que boa parte da gran filosofía boreal (Kant, Herder, Hegel, Schelling, Kierkegaard...) provén de melancólicos e enfermos de pulmón que, sometidos a friaxes e escuridades bálticas, atopaban o ambiente propicio para a introspección existencial e a reflexión ontolóxica. Imaxina vostede que Schopenhauer nacera en Málaga ou Nápoles? Terían peneirado a luz e a ledicia mediterráneas o seu corpus metafísico?

O pai da arte de sandar, Hipócrates de Cos, deixou estabelecida unha teoría na que eu, en liñas xerais, concordo. Na teoría dos humores, aos individuos con exceso de bile (a saber, líquido amargo segregado polo fígado e recollido na vesícula biliar, de cor entre verde e amarela, que actúa na dixestión) lles corresponde o carácter colérico precisamente, un carácter agre e violento, ou sexa, os reis do mal café. No extremo da teoría hipocrática estarían aqueles ghichos coa bile, xa non entre verde e amarela como quere o dicionario, senón negra (en latín atra), é dicir tipos atrabiliarios, de negra bile.

A nómina de famosos malhumorados é extensa e bizarra. Do Führer, xa amentado, dise que, mal se lle levaba a contraria, arrabeaba coma un can. O insigne xordo de Bonn, Ludwig van, era, polo visto, tamén proclive á ira por calquera parvada. Lendarias, na contorna das nosas letras, eran a mala leite de don Ramón e don Pío. Cóntase do primeiro que levaba moi mal que o interrompesen e do segundo que o anoxaban as preguntas necias. Seica referíndose Valle en certa ocasión á natureza autófaga da creación literaria, un pisaverde con cara de leite fervido cortou o seu discurso interrogando ao mestre polo significado de tan raro vocábulo. O escritor respondeu que autófagas son as especies que se papan a si mesmas, o que, exemplificou, lle ocorrería ao imberbe preguntón sempre que comera besugo. A un xornalista pouco avisado, Baroja, enfadado, sinaloulle cun gruñido que a receita do escritor é simple: trabajar como un galeote.

Máis próxima aos nosos tempos, unha escena de malas pulgas que ficará inscrita para a eternidade no imaxinario carpetovetónico é a daquel autor, de melena decimonónica, roufeña voz e manifesta antipatía, que, cun monumental cabreo, repetía nunha interviú televisiva Yo he venido a hablar de mi libro. Eu, que, en liñas xerais, non gasto mala uva, se o lector indulxente mo permite, neste anaquiño que resta para a fin da columna vou falar tamén do meu libro. En fin, non do meu, senón do libro do meu fillo Juanpe, fanático amante da natureza e narrador novel. O libro do que vou falar (moi pouco, pois xa non teño espazo e sería feo dedicarlle máis), que non é meu, senón do meu fillo, chámase Encuentros con lo salvaje, foi recentemente publicado e, celebrando o fermoso milagre que é a vida, resulta un magnífico antídoto para o mal humor, outra forma, por certo, de pandemia.