Costa da Morte, a terra dos cen pazos: das Torres do Allo ás do Cereixo

As Torres do Allo, consideradas o pazo máis antigo de Galicia, convidan a afondar na historia destas terras atlánticas a través da exposición Terra de Pazos: Casas grandes da Costa da Morte, organizada polo Concello de Zas e a Deputación da Coruña. Recolle os máis de cen pazos, casas grandes e construcións brasonadas distribuídas por este territorio.

Unha mostra que, segundo o historiador e responsable da programación cultural das Torres do Allo, Leo González, toma como eixo central “as arquitecturas que foron moradas da nobreza rural galega, a fidalguía, unha clase privilexiada que durante a Idade Moderna viviu do aproveitamento da terra a través do cobro de rendas”.

Os pazos, engade, constituíron o centro económico e administrativo deste sistema económico que se desenvolveu en Galicia durante o Antigo Réxime entre o século XVI e XIX “e que na Costa da Morte en particular aínda estivo vixente nalgunhas freguesías de maneira residual ata finais do século XX”.

A ollada de Terra de Pazos achégase ademais a unha área onde a variedade construtiva é enorme. “Nela podemos apreciar edificios impoñentes, rodeados de xardíns e de elevados muros como as Torres de Cereixo (Vimianzo), o Pazo de Trasariz (Vimianzo), Romelle (Zas), Soesto (Laxe) ou Vilardefrancos (Carballo)”, subliña Leo González. Pero tamén presta atención a pequenas arquitecturas que en moitos casos apenas se diferenciaban das vivendas de campesiños acomodados, como é o caso dos pazos de Carrabete (Laxe), a casa de Alonso de Lema (Vimianzo) ou o pazo de Senande (Muxía).

Neste periplo que propón a exposición amósase tamén o mundo dos pazos a través dos seus símbolos de prestixio (pombais, chemineas, balcóns, escaleiras); das liñaxes que os habitaron e da súa simboloxía. Trátase “dunha viaxe a un mundo xa desaparecido, pero cuxas pegadas continúan presentes e visibles na paisaxe”, afirma o historiador.

Sinala ademais que este “é un mundo bastante descoñecido, pois a maioría dos pazos e casas señoriais son de propiedade privada e só uns poucos, como o Pazo do Souto de Carballo, convertido en casa de turismo rural, ou o de Trasariz, en Vimianzo, dedicado agora a eventos, son visitables, xunto coas Torres do Allo, de titularidade pública”.

A exposición, que foi inaugurada polo alcalde de Zas, Manuel Muíño, marca ademais o inicio da tempada de verán nas Torres do Allo, que este ano contan cunha extensa axenda cultural. Durante á visita ao pazo o rexedor tivo oportunidade de falar cos nenos e nenas do campamento Zas no verán 2023.

Nesta primeira quenda acadáronse as 50 inscricións e as actividades didácticas e de lecer estanse a desenvolver de luns a venres polas mañás. Outra das actividades estrela do pazo arrancará o 5 de xullo co popular Escape Room do Allo. Este ano titúlase A matanza do Allo, mudando mudando totalmente a narrativa e con novos retos. Este apaixonante xogo de escapismo, orientado ao público xuvenil e adulto, estará dispoñible baixo reserva ata o 15 de setembro e realizarase de luns a sábado ás 16.00 horas.