‘Esperando o leiteiro’

O protagonista da última novela de Neira Vilas, Esperando o leiteiro, é un mozo campesiño que nos anos cincuenta do pasado século pretende emigrar a Buenos Aires. Sae da súa casa para coller o "coche de liña", pero pérdeo e daquela camiña sete kilómetros coa maleta ao lombo para esperar o leiteiro e viaxar con el ata Santiago a onde espera chegar con tempo para subir ao tren que o leve a Vigo e alí poder embarcar con destino á Arxentina. Sentado na maleta de emigrante e acompañado por unha vendedora de figos e un home que leva o seu fillo ao oculista, cavila e recorda, nun monólogo en segunda persoa, unha práctica narrativa pouco habitual na narrativa de noso. Así dá comezo Esperando o leiteiro, a nova novela de Neira Vilas na que volve deitar unha ollada sobre a emigración e retrata asemade con verosimilitude a realidade social e política do país naqueles anos de miseria. A novela é a radiografía dun universo hoxe desaparecido, o da aldea coas súas prácticas e vezos, os seus traballos e abafos, a súa fala, presentada dun xeito en boa medida experimental: un monólogo sen interrupcións, sen capítulos nin puntos aparte, porque, así o xustifica o escritor, o pensamento non ten capítulos, flúe como un regueiro e, mentres o protagonista cavila temeroso de que non chegue a tempo o leiteiro, calquera asociación de imaxes ou ideas sérvelle de motivo para rebobinar a súa existencia, despedirse do mundo miserento que o acollera ata entón e proxectar a súa imaxinación, inquedanzas ou esperanzas sobre Buenos Aires, fronte á rachadura da emigración, ao abandono da vida familiar nos días da infancia e tamén á miseria material e moral da posguerra. Amalgama Neira Vilas anécdotas e circunstancias autobiográficas ou históricas (o primeiro baile, a confesión por escrito, a explotación do volframio, os traballos agrícolas, a violencia de fondo sobre todo contra as mulleres...) cun amplo material ficcional, servíndose axeitadamente do humor, como o mellor aliado para retratar un universo ateigado á vez de miseria e de soños, descrito cunha lingua sinxela e accesible. Con esta novela, Neira Vilas segue profundando literariamente no feito migratorio que tan ben coñece por ter sido el mesmo testemuña do mesmo durante moitos anos.

literario