Castelao, guía dunha visita a Rianxo con 33 localizacións

Numerosas edificacións e espazos urbanos de Rianxo estiveron vinculadas, en maior ou menor medida, ao escritor, político e debuxante máis universal de Galicia: Castelao. Lugares nos que se respiran a súa traxectoria vital, o seu legado e a súa obra. O alumnado do obradoiro de emprego Carnero Valenzuela II vén de elaborar un roteiro en torno a 33 deses lugares. O traballo está dispoñible na web do Concello e inclúe un xogo no que o autor se converte en anfitrión virtual e o usuario debe respostar correctamente ás súas preguntas para avanzar nesta apaixonante viaxe para coñecer Rianxo da man de Castelao.

A viaxe comeza ante a casa consistorial. O edificio do Concello, no cal exerceu durante diversos anos de concelleiro e alcalde o pai de Castelao, comezou a levantarse no 1867. Ás portas do século XX, Rianxo deu un paso cara ao modernismo ao desprazarse o centro administrativo e de servizos da zona da Ribeira para O Campo. Este, na actualidade, está formado por dúas terrazas: a do Campo de Arriba, onde os mariñeiros aproveitaban para secar ou atar as redes, e a do Campo de Abaixo, oficialmente chamada Praza de Castelao, que foi escenario de grandes acontecementos históricos protagonizados polos mandatarios dos grupos políticos do momento. Por exemplo, un acto da Gran Diada Galeguista, que se celebrou o domingo 18 de setembro de 1932, con asistencia de catro mil persoas.

Alí está a primeira librería da vila, que conta con máis de cen anos. O seu fundador, Cándido C. González, foi un dos amigos íntimos de Castelao. En febreiro de 1936, Cándido é nomeado alcalde, pero nos comezos da Guerra Civil foi acusado de masón, detido e encarcerado. Afortunadamente saíu en liberdade ao pouco tempo. Peor sorte tivo o seu fillo Candidito, que pola súa afinidade co Partido Galeguista viuse obrigado a andar meses escondido ata fuxir a Arxentina.

O Museo Manuel Antonio, propiedade do Concello, foi a casa dos Pérez, familia do poeta Manuel Antonio (1900-1930). Recrea nos seus tres andares unha casa vilega e amosa nos seus andeis a biografía do chamado Poeta do mar. Alberga no primeiro andar unha colección de fotos de Rianxo de comezos do século XX feita polo seu curmán, o fotógrafo Pepito Pérez. No segundo recrea unha das habitacións co seu mobiliario e no terceiro andar expóñense os cadernos de bitácora da súa navegación náutica no Constantino Candeira ou no Gelria. Tamén se expón o pacto de sangue que asinou cuns amigos da infancia co seu compromiso co galego.

Outro punto da ruta é a Casa dos Aguirre, que foi o fogar de Castelao e da súa dona, Virxinai Pereira. A orixe desta edificación remóntase a 1565, e era propiedade dun fidalgo.

En outubro de 1912, instaláronse nela. Ademais de vivenda, converteuse tamén no consultorio médico de Castelao, no que exerceu a medicina durante dous anos. Neste fogar naceu o seu único fillo: Alfonso Luís Xesús.

A viaxe continúa polo lugar no que naceu o autor (a casa do seu avó materno, José Ramón Castelao Vidal, situada no Cabo da Vila, aínda que a primitiva foi demolida no ano 1900 pola súa avoa Teresa, construíndose outra no seu sitio); a casa na que viviu, na rúa de Abaixo; ou a librería Cándido, a primera da vila, fundada hai máis de cen anos.