A Xunta arrincará a próxima semana o trámite para declarar BIC a biblioteca de Emilia Pardo Bazán

SANTIAGO. EP. O Diario Oficial de Galicia recollerá a próxima semana, "martes ou mércores", o expediente para iniciar a declaración da biblioteca de Emilia Pardo Bazán como ben de interese cultural (BIC), unha protección que incluirá un total de 10.855 volumes. Destes, 2.972 continúan no interior do Pazo de Meirás, en Sada (A Coruña), que os herdeiros do ditador Francisco Franco deben entregar ao Estado antes do 10 de decembro. Así o avanzaron este sábado o conselleiro de Cultura, Educación e Universidade, Román Rodríguez, e o presidente da Real Academia Galega (RAG), Víctor F. Freixanes, quen presentaron na Coruña, na sede desta última institución, o documento que dá inicio ao proceso.

Segundo explicou o titular de Cultura da Xunta na rolda de prensa, a biblioteca de Pardo Bazán reúne as características de patrimonio non só polo valor de "todos os exemplares" que a compoñen, senón tamén pola "figura á que está ligada". Así, detallou que a declaración como BIC afectará a un total de 10.855 libros, dos cales 7.883 están custodiados na sede da RAG, mentres que 2.972 continúan no interior das Torres de Meirás.

No entanto, explicou que o expediente abre a porta a que se somen máis volumes que poderían estar en paradoiro descoñecido, unha vez constátese que pertencen a esta colección. De feito, este labor veríase facilitada por unha cuña de cor vermella coa que o fillo da escritora, Jaime Quiroga e Pardo Bazán, encargou rexistrar todos os libros.

En palabras do conselleiro Román Rodríguez, toda esta biblioteca recibirá o "máximo nivel de protección patrimonial que existe en Galicia e en España", o que garante "a integridade" de toda ela a pesar de atoparse dividida entre Meirás e a sede da RAG.

REDUCIÓN DE PRAZOS

Sobre os tempos para a declaración definitiva como BIC, dado que está previsto que esta semana --"martes ou mércores", segundo estimou o titular de Cultura-- se publique o inicio do procedemento no Diario Oficial de Galicia (DOG), a lexislación galega de patrimonio cultural de 2016 recolle un prazo máximo de dous anos.

Con todo, no caso da biblioteca de Emilia Pardo Bazán, Rodríguez prometeu que será "moitísimo, moitísimo menos", aínda que non precisou en canto será porque aínda queda que tres órganos consultivos emitan os correspondentes informes. Estes servirán para facer "algunha subsanación", no caso de que sexa precisa, para a súa posterior publicación definitiva no DOG.

A pesar toda a tramitación que resta, o conselleiro destacou que a clave é a incoación do expediente a próxima semana, posto que, a partir dese momento, os case 11.000 libros que compoñen a colección xa contan "con todas as medidas de protección e salvagarda".

Respecto diso, o presidente da Academia celebrou que "o importante é que xa estea protexido". "O que nos preocupaba era que alguén puidese distraer libros, e iso é o que xa está garantido", engadiu Freixanes.

E é que, non en balde, o conselleiro de Cultura lembrou que o traslado de calquera BIC --do mesmo xeito que as estatuas do Mestre Mateo, en mans do Franco pero reclamadas xudicialmente polo Concello de Santiago-- precisa de autorización por parte da Xunta.

"UN PATRIMONIO DE TODOS OS GALEGOS"

O presidente da RAG tamén agradeceu que esta declaración para a biblioteca supón atender a unha demanda da Academia para protexer "un patrimonio de todos os galegos". "Esperamos que en breve podamos ver reunido todo o fondo da biblioteca da escritora na rúa Tabernas, nas dependencias da que foi a súa casa", manifestou a continuación.

A Real Academia Galega é actualmente responsable do coidado do patrimonio cultural e da produción intelectual de Emilia Pardo Bazán por decisión da súa filla e herdeira, Branca Quiroga. Tras lembrar este punto, Freixanes erixiu a dona Emilia, xunto a Rosalía de Castro, Concepción Arenal e Juana de Vega, en figuras "de referencia" para Galicia.

Así mesmo, o presidente da RAG manifestou a "preocupación" da institución pola parte do fondo bibliográfico que quedou en Meirás e que, até a súa entrega ao Estado, están en mans do Franco: "Eses libros tamén forman parte do patrimonio intelectual da autora. Igual que se reivindica o edificio, a RAG reivindica os seus libros".

CASE 3.000 LIBROS DE PARDO BAZÁN, EN MEIRÁS

Segundo un inventario elaborado en 2015 pola RAG e pola conservadora da Casa-Museo Emilia Pardo Bazán, Xulia Santiso --coa colaboración das universidades de Santiago e A Coruña--, hai case 3.000 libros no pazo que son da escritora.

Sobre este asunto interveu na rolda de prensa a académica Marilar Aleixandre, quen recoñeceu que nas cifras deste fondo "hai un pouco de baile". Aínda que en Meirás hai uns 3.200 volumes, dos que "se ten constancia que son de dona Emilia" son 2.972, aos que xustamente se estende a declaración de BIC. "Os outros son de despois de 1930, porque poden ser do Franco ou comprados noutro momento", engadiu.

Pero os que si pertencían a Pardo Bazán demostran, en palabras de Aleixandre, os "amplísimos intereses" que tiña esta "muller excepcional" e "pioneira do feminismo" que foi, ademais, "autodidacta" posto que figuran na súa colección libros de poesía, obras de teatro, sobre ciencia e sobre a historia das relixións.