Fin de ciclo
Sumerios, acadios, babilonios, exipcios, hititas, gregos, cartaxineses, romanos, musulmáns, ostrogodos, bizantinos, carolinxios, otománs, aztecas, incas, Felipe II, Napoleón, o reich dos mil anos... a historia da humanidade é, sen solución de continuidade, unha sucesión de éxitos que, chegado un punto de inflexión, por múltiples razóns sufriron un inevitable afundimento ou progresiva ruína. Non sei vostede pero a min certas civilizacións (e mire que hai onde elixir) fánseme especialmente engaiolantes, ás veces por razóns máis ben prosaicas. Se sempre fun vítima da máis intensa fascinación polas culturas precolombianas de Meso América, esa fascinación disparouse ata límites insospeitados despois de ver por vez primeira o filme Apocalypto, de Mel Gibson, unha obra de arte dun realismo angustioso e electrizante.
O coñecido polos expertos como colapso da cultura maia durante os séculos IX e X da nosa era segue sendo un misterio e as causas (un drástico cambio climático? excesiva presión demográfica? conflitos internos? unha desafortunada combinación de todo?) motivo de persistentes investigacións arqueolóxicas. O certo é que tras o esplendor monumental de Tikal, Calakmul, Uxmal ou Yacxchilán, con pirámides, templos, palacios, inscricións e pinturas que aínda hoxe deixan pampo o espectador, os escribas, escultores e sacerdotes deixaron de súpeto de exercer o seu centenario e sagrado labor, as cidades foron abandonadas e a selva, incontrolable e salvaxe, anegou de melancólicas ruínas pétreas antigos escenarios da dominación, do poder, da plenitude. Sic transit gloria mundi!
Eu creo que, contemporaneamente, tan afeitos estamos a ollarnos o embigo que, ao cabo, son as nubes as que non nos deixan ver o ceo. Plenamente conscientes e convencidos do noso poderío como especie, orgullosos do noso dominio sobre a natureza ata o punto de crérmonos co dereito a desafiar as súas leis, clonamos ovellas, enviamos sondas a Plutón a ver que hai por alá, construímos monstruosas présas para dicirlle á auga por onde ten que ir e erguemos novas torres de Babel co impúdico beneficio do licor negro que move o mundo, como o Burj Khalifa, orgullo da humanidade, que non é máis que o adaxo para facer outro coloso aínda máis grande.
Agnóstico que é un, non deixo, porén, de observar que todas as relixións teñen un certo compoñente nivelador con relación ás ínfulas humanas. Buda, Alá, Deus, Xúpiter, Marduk, Amón ou o Gran Manitú semellan dicir o home: non te pases un pelo, que me encontras. Así, Yahvé castigou a vaidade do seu pobo confundindo en Babel as súas linguas (o que, polo demais, representou un impulso bíblico moi aproveitable para as a academias de idiomas).
Tras non sei cantas vacinas, hai uns días saíronme as dúas rayitas no test de antíxenos. Será outra variante, digo eu, crendo que o rollo este do bicho xa acabara. Arde media España, con inédita crueza e, co fondo do rescaldo fumegante e os vehículos da UME, os políticos prometen axudas millonarias, anuncian unha avaliación seria das políticas de xestión forestal e aseguran solucionar dunha vez por todas a precariedade e inseguridade laboral dos brigadistas, fartos de lapas épicas e bocatas de salchichón. Londres dá 42º en xullo e, aínda coas incógnitas da Covid19, a OMS anuncia unha probable nova pandemia derivada dos monos, que, pobriños, boa culpa terán eles.
Isto, señoras e señores, remata: morreu o demo e acabouse a peseta. Todo apunta a un cambio de ciclo, sen dúbida, que eu, probablemente, non verei (razón pola que, talvez, falo con tanta lixeireza). Cremos vivir nun mundo perfecto pero torres máis altas caeron. Non desaproveite os últimos sete días!