Amigo

OS meus amigos viñan tendo a manía de morrer no mes de agosto. Se cadra para estragarme un algo as vacacións, porque hai amigos que non se conforman con facerche a cabronada de morrer, senón que teñen que morrer cando ti estás na praia ao sol e é imposible que morra alguén. Pero agora coa pandemia está todo esbandallado e os amigos morren no mes que lles cadra.

É o que me acaba de pasar con Gonzalo, o meu taberneiro de toda a vida, que caíu cando caen as follas das viñas. Coma aquel personaxe dun poema de Rosalía de Castro, que tiña esta lírica teoría: morrer na primavera –cando todo nace– é o mundo ao revés; é máis bonito irse en outono, cando todo se vai de máis natural.

Os viños novos veñen moi prometedores “en cantidade e en calidade” (como se di sempre), pero este ano hanlles faltar os adxectivos de cata do meu taberneiro ido, que era especialista en dar co epíteto dun aroma, dunha color, dun sabor. Antes había unha caste de papofino en Morrazo que sabía dar co apreciativo exacto para unha nota ou un matiz do viño.

Un día, entre un fato de homes a rente o mostrador, meteuse un “estudiado” a ciscar erudición sobre os idiomas do mundo: a lingua española era a mellor para falar con Deus; a francesa era a mellor para falar de Política; a italiana era a mellor para falar de Amor... E neste punto a voz profunda de Gonzalo guindou o apóstrofe “Mamón!”, sen lle dar tempo ao pedante de se sentir ofendido porque enseguidiña o taberneiro aclarou que lle chamaba mamón ao viño.

Nota de cata para un treixadura do Ribeiro, que en efecto se ofrecía coma ambrosía en mamila, coma naquel verso dun modernista (non recordo agora se Rubén ou Rueda) que invitaba a “gustar el vino en el pezón rosado”. A lingua galega é a mellor para falar de viño.

Alta ciencia lingüística era a de Gonzalo para a adxectivación do produto das lagaretas, mentres aquí os nosos lingüistas aínda están na lingua das bolboretas.

Dedícanse a coleccionar microtopónimos moribundos en vez de estudar a lingua aínda viva do viño, que é un idioma dentro do idioma. Coas súas matrices creativas en flor, coa súa semántica iluminada e metafórica, cos seus modismos dialectais que poñen pingas de felicidade no falar. Porque o idioma que non dá o pracer de falalo está morto.

Alá se me foi o meu taberneiro en busca dun planeta novo (seica hai moitísimos polo universo arriba) con menos virus e máis viñas, onde atopará pousada. Ti vai podando, meu amigo. Verémonos na vendima.