O meu loureiro

ESTOUTRO día o loureiro centenario do meu xardín caíu redondo no chan. Un vento felón apareceu pola mañá cedo, sacou esta miña árbore a bailar (que fermoso danzar tiña), e no medio do baile a ela deulle un desmaio mortal. A verdade é que o mundo está dando nestas horas tantos signos ominosos, que só por vaidade narrativa se me ocorre traer o conto doméstico do meu loureiro con final fatal.

Hei botar moito de menos a fotosíntese deste laurus nobilis produtor dun osíxeno inspirador que entraba pola ventá do meu “cuarto propio” (V. Woolf). Hei botar de menos as súas palabras, porque segundo investigacións do neurobiólogo vexetal Stefano Mancuso (está de moda), as árbores teñen o seu vocabulario. Determinados compostos químicos (virían sendo coma o semema das nosas verbas) conforman unidades comunicativas que nos chegan coma aromas. Que perfumado aquel saúdo do loureiro que cada mañá entraba polo balcón.

Hoxe as ciencias adiantan que é unha brutalidade, e o planeta estase enchendo de enxeñeiros informáticos e doutores en todas as castes STÉMicas adorando o becerro de ouro da Intelixencia Artificial, pero aínda son poucos os sabios interesados pola intelixencia vexetal. E habela haina. As árbores non teñen nervios pero comunican con sinais eléctricas, hidráulicas e químicas. Non teñen corazón (si teñen sistema vascular, si teñen aparato circulatorio), pero aman. Xa o vello Maeterlinck, nun delicioso ensaio (A intelixencia das flores), lamentaba que a xente non repare na historia de amor da vallisneria á beira dun regato onde entrega os seus labios (pétalos) ao bico amante (da flor masculina).

O meu loureiro deixábase querer e acariciar. Hai xusto un ano tamén eu caín tombado no xardín pola covid e tiveron que me vir levantar dous sanitarios, aos que lles pedín que antes de me meteren na ambulancia me lle deixasen dar un abrazo ao meu loureiro. Porque me acordei de ter lido unha páxina de Saramago na que conta que seu avó, na ocasión de ter que saír da casa e ser hospitalizado por un mal maligno, foi darlle unha aperta de despedida a un magnolio do seu eido co que tivera (case) cen anos de amizade.

Pois unha árbore querida e perdida déixache cen anos de soidade, que se cadra alívianse un algo plantando un loureiro novo, que é o que Cicerón nos recomenda aos vellos de todos os tempos: “Plantade árbores para séculos que non ides vivir”. Falando coa miña amiga Maricarme destes sentires e matinares, díxome finalmente unha cousa moi linda: “Eu aos meus netos estoulles a aprender a abrazar as árbores”. Que ben. Hai que lles ensinar aos nenos os “camiños do bosque” (Heidegger) do mundo que vén (se vén).