Un estudo da USC di que en máis do 70 % dos diagnósticos médicos pídese a segunda opinión

Analizar as circunstancias nas que se dá a primeira noticia do diagnóstico de discapacidade visual en nenos e nenas e se o recordo deste feito persiste no tempo foi o principal obxectivo dunha investigación realizada por un equipo de profesores e investigadores da facultade de Psicoloxía da USC.

O estudo contou coa participación de 38 nais e recolléronse datos sobre variables sociodemográficas, clínicas, circunstancias que rodearon a comunicación do diagnóstico e o grao de concordancia da información en dúas fases da investigación. “Os primeiros datos recopiláronse no ano 2009, onde contaron coa participación de 81 nais, e as preguntas que fixeron partiron da miña tese de doutoramento. Logo plantexámonos facer o seguimento aos dez anos polo que nesa primeira fase comentouse que as que quixeran colaborar nun futuro ou recibir os resultados de investigación nos facilitasen un correo electrónico de contacto. Daquela facilitárono 41 nais, e no 2019, 38 foron as que respostaron”, conta en detalle a este medio Emma Mayo Pais, profesora axudante doutora na USC e membro do grupo Unit for research on risk behaviours and developmental impairments (Underisk), que dende hai anos tratou temas vinculados ao ser unha persoa cega e vivir situacións similares.

Na mostra inicial tamén había datos de pais pero a tasa de participación feminina foi máis alta. “Vimos que había unha importante porcentaxe de casos de nais que recibían elas soas o diagnóstico. Ademais, en moitos casos a discapacidade era adquirida no nacemento e por temas de rol de coidado resulta máis susceptible de que sexa a nai quen reciba soa o diagnóstico”, di.

Nace unha técnica que combina na mesma proba diagnóstico e tratamento para a artrite

O estudo conclúe que as nais terían preferido recibir a noticia doutra forma e confírmase a existencia dunha memoria flash, máis dependente do contexto no que se dá o diagnóstico e o seu contido que de factores sociodemográficos e clínicos. Os investigadores chegaron á conclusión de que “a forma en que se dan as primeiras noticias do devandito diagnóstico xoga un papel importante en como se lembra”. Por tanto, recomendan unha mellora na práctica médica en canto á comunicación dos devanditos diagnósticos. En ambas as fases a maioría dos nenos/as presentaba baixa visión (73,7 %), de orixe conxénita (71,1 %), con grao de discapacidade profunda superior ao 75 % (73,6 % ) e sen outras discapacidades asociadas á discapacidade visual (63,2 %).

En canto ao lugar en que se deu a primeira noticia do diagnóstico, máis do 70 % das nais dixeron ser informadas no consultorio do profesional responsable de transmitir a noticia. “Cabe destacar, con todo, que, noutros casos, a noticia deuse noutros lugares menos apropiados”, sinalan dende o equipo investigador, como a sala de hospitalización (18,4 %), un corredor ou sala de espera (2,6 %), e mesmo na sala de partos (2,6 %). En xeral, ambos os pais estaban presentes cando se deu o diagnóstico (60,5 %), pero nunha alta porcentaxe de casos (29 %), o diagnóstico déuselle só á nai.

Co obxectivo de avaliar o grao de satisfacción co diagnóstico, preguntóuselle ás nais se lles tería gustado recibir o diagnóstico doutra forma e, ademais, se tras recibir a primeira noticia buscaron unha segunda opinión. O 44,7 % das participantes expresaron o seu desexo de recibir a noticia doutra maneira, e o 71,1 % buscou a confirmación do diagnóstico por outro especialista. Con respecto a este último dato, a investigadora sinalou que a “peregrinaxe médica”, referente ao querer ter unha segunda opinión para confirmar a noticia, “é algo que instintivamente nos pode pasar a calquera pero neste caso non só acudían a un especialista senón que outras veces acudían a máis”.

A maiores, Mayo Pais afirmou que moitas nais se queixaron do pouco tacto co que se lle transmitía o diagnóstico e isto “pode repercutir na túa adherencia ao tratamento, en cando vas ás consultas médicas ou en como ves a discapacidade”. Tamén había ocasións nas que se recibía un diagnóstico estrictamento médico e “a reacción das nais é preguntarse que é o que lle pasa ao seu fillo, se vai poder ver ou non, o que aumenta a ansiedade ante o descoñecido”.

Por último, ao comparar as respostas das persoas participantes en cada unha das fases, atopouse un 92,1% de coincidencia, o que acaba de confirmar que o recordo da primeira noticia do diagnóstico é efectivamente duradeiro. Unha década despois da primeira avaliación, o 53,3 % das nais lembraban, de forma literal, a forma en que recibiran o diagnóstico da discapacidade visual do seu fillo/a, mentres que para o 44, 7 % restante detectouse unha coincidencia parcial entre as respostas dadas.