A Finca do Espiño

Desde neno sentín unha estraña fascinación por aquela mansión abandonada, rodeada dun escuro bosque que ocultaba parte do edificio que, para min, espertaba tétricos temores. Aquel medo duroume anos da miña infancia. Logo, o tempo foi borrando eses medos ata que puiden contemplalo tranquilo, inmerso no seu impoñente silencio e ruinosa adustez. Sempre que andaba polo paseo da Ferradura, ben só ou con amigos, parabámonos a contemplalo, atraídos polas fiestras alongadas e misteriosas de insondable negrura que permanecían pechadas e tenebrosas. Coma un resorte, víñame á memoria o que me dixera unha criada que alí levaban ós nenos que non comían, e quedaban ó coidado dunha severa e enfurruñada muller. Aquilo que me dixera, sendo moi pequeno, non se me borrou endexamais e asaltábame de cando en vez, un temor ó contemplalo, xa que era, para min, un castelo sinistro, coas súas ameas roídas pola incuria e o abandono.

Crecín atemorizado mirando a parte que viamos do edificio. A espesura das árbores ocultábano, engadíndolle máis misterio. Para os nenos era un castelo ameazante, para os maiores un pazo semiabandonado, ou a finca dun señor caprichoso. Estaba situado a medio camiño entre o Carme de Abaixo e Santa Isabel. Chegábase por unha corredoira que levaba ata a muralla, correndo paralela a un regato que morría no Sarela. A mansión estaba esquinada na ladeira oeste do Pedroso. Desde o paseo da Ferradura, mirabámola, impoñente, soberbia, e aparentemente deshabitada que estaba nun lugar bautizado por nós como a “selva negra”.

Algunha vez, pregunteille ó meu pai e tiven respostas breves e concisas, das cales o único que saquei en limpo foi que os herdeiros mantiñan un preito pola propiedade. Como non se puñan de acordo as liortas xudiciais eran tantas que daban de comer a unha chea de letrados, mentres que se arruinaba o patrimonio. Tivo que ser o meu tío Baltasar, médico, que, aparte de ser moi habelencioso coa madeira, era un gran fabulador, contoume unha historia desordenada e algo confusa do “pazo dos horrores”. Logo souben que aquela finca fora dun indiano, pero terminou vendéndoa, xa que a muller non lle quería vivir nun lugar tan solitario e apartado da cidade; ademais de collerlle a señora un certo noxo a aquela casa tan grande e estrambótica para o seu gusto. O novo dono, un home viaxado e amigo do moderno, atopou no Espiño unha mansión do seu agrado, pero desfrutou poucos anos daquel retiro. Parece que se viu envolto en asuntos escuros e polo visto morreu nun duelo de honor na capital. A súa esposa, bastante maior ca el, pechouse na mansión e ao parecer que toleou a raíz da desgraciada morte do fillo. A mansión quedou deshabitada e deteriorándose mentres os litigantes pelexaban pola propiedade.

Cando aprobamos a reválida elemental, os amigos decidimos facer unha excursión ó Pedroso, pasando pola suposta “mansión dos horrores” como lle chamaba Paquito, infatigable lector de novelas e dono unha fantasiosa imaxinación. Había un agachado desexo de explorar aquela casa que víamos desde a Ferradura, tan chea de lendas. Camiñabamos pola corredoira ata dar cunha portiña que había no muro. Pepito, o xefe da pandilla, propuxo que entraramos para pescudar o que había. Non ben dentro da finca, saíron a carreira uns cans ladrando tras nosa, poñéndonos en aloucada fuxida na que Miguel que meteu os pés na auga do regato e sacou as wambas pingando. Na subida ó Pedroso, fomos gastándolle bromas ó beatífico compañeiro que camiñaba coas zapatillas enchoupadas e con estraños ruídos. Lembrabámoslle que ía cloquechando sobre os espíritos da mansión.

Na escapada, perdemos as merendas. Na cima do monte, repartímonos os bocadillos que quedaron. Miguel, amoucado polo que lle podía caer na casa, puxo as zapatillas a secar ó sol morno da tarde. Aquela fracasada exploración cegou, para nós, o tenebroso pozo dos arrepíos, que poboou a imaxinaria fantasmagoría da nosa infancia. Agora viamos o arboredo ocultando a mansión. Oímos o canto dun paxaro que viña dun espiño. Naquela tarde cargada de olores e calor, o seu rechouchío soaba no pentagrama do silencio, invisible e burlón. Desde o alto, o sol morno da tarde refulxía ambarino no granito das fachadas, torres e tellados. Chegábanos de lonxe o doce son das badaladas nun ceo inmenso, invadido pola luz.