Os concertos da Alameda

Naqueles anos, a música acompañábanos tódolos días. A radio co seu acendido ollo verde alegraba o vivir da xente. As melodías sempre soaban enchendo de música a morriña monótona das horas, iluminando os corazóns de soños e ilusións. As radios, coas súas músicas, alentábanos en todo momento, facendo máis soportables os traballos calados e duros desde que o abrente petaba nos cristais das ventás ata que caía a noite nos patios de luces nos que se ían apagando ruídos e voces e tan só o fío invisible da música quedaba arrolando o silencio. ¡Sempre soando a música! ¡Bravo pola música...! como canta Juan Pardo

Se a radio foi inseparable, tamén as músicas na nosa infancia o foron. Desde moi cedo lembro os concertos ó mediodía da Banda Municipal na Alameda. Concertos que acompañaron os domingos da nenez, da nosa adolescencia revoltosa e dunha mocidade fachendosa e insoportable. Son lembranzas cristalinas e limpas as daquelas mañás no Paseo. O palco da música presidía o gran Paseo da Alameda e arredor del apiñábanse os melómanos que seguían moi polo miúdo o repertorio para logo poñerlle nota ó director da banda ou, polo contrario, poñelo a pingar os máis intransixentes. Eran severísimos coa afinación da Banda e non toleraban que algún metal entrase a destempo.

A Banda de Música formábana trinta e sete integrantes. Eu cheguei a coñecer algúns deles, xa que foron compañeiros meus nos primeiros anos de instituto. Eran rapaces do Hospicio, onde ademais de estar alí recollidos, dábanlles unha formación ou un oficio artesanal para logo integrarse na vida laboral. Tamén había catro fotógrafos, os do caixón, que traballaban á entrada da Alameda conciliando, ó mesmo tempo, o seu oficio co de músico e o resto tiñan os máis variados traballos.

Había unha xerarquía de oíntes sabiamente repartidos. No alto do paseo, na Concha, aproveitando o banco corrido, sentaban os vellos e xubilados; apoiados na varanda artesáns, beneficiados e duros de oído. Na parte baixa, o Paseo estaba divido en tres zonas. A máis próxima ó Palco, cando “non tocaba a música”, estaban estudantes e nais cos fillos. Cando nenos, xogabamos ós mesmos pés do palco. Un día, os billeus botáronos de alí, alegando que as nosas voces molestaban aos músicos. Ordes perentorias do Concello, que cumprimos marchándonos ó trote e berrando ata o adro da igrexa do Pilar.

Naquela zona do Paseo, sobre todo, fronte ó templete mesmo, púñanse aqueles que non lle quitaban ollo ó director de como levaba a batuta e como as músicas erguíanse collendo aire. Entre eses melómanos destacaba un asiduo que non faltaba desde os seus anos mozos que era Don José Besada, afervoado admirador da música de bandas. Practicante moi querido no Sanatorio Baltar. Era home cordial, afable e moi estimado polos enfermos e persoas que o coñecían. Don José recordaba os momentos de gloria dos que gozou a Banda e dos directores que a elevaron aos cumes máis altos e manifestábase iracundo cando a afundían no desprestixio.

No salón central (que así era como chamaban ás partes da Alameda no século XIX), paseaba a xente, e algunha detíñase a escoitar ó final da peza onde os metais douraban o mediodía cos resplandores vibrantes da apoteose e logo aplausos como un bater de ás cruzando o ceo.

A parte máis distante era a do estanque dos parrulos. Lugar aberto e soleado, preferido polas nais mentres calcetaban e falaban coas amigas e os rapaciños xogaban arredor delas. Ata alí, débiles, chegaban as rachas de música. Rota e tímida, orfa e perdida polos extremos. Unha longa varanda corría fronteira coa estrada, pola que pasaban carros tirados por cabalos, autobuses de liña e coches veloces que levaban a un mundo afastado e descoñecido, mentres nós corriamos despreocupados e alegres.

Daqueles domingos musicais da Alameda sempre recordarei, non as mañás de primavera incerta e tímida nin as gozosas e serenas do verán, senón as de inverno, despois de días diluviais. Amencía frío cun ceo limpo e a Alameda, aínda enchoupada e recendendo a chuvia, aquela mañá era un pracer escoitar a música da Banda que enchía o aire diáfano e incendiaba as camelias rotundas, entre o verde escuro, terso e satinado das follas, ebrias de tanta auga. A música, neses mediodías do mundo, florecía tamén nos corazóns.