Xornadas de Entroido

As lámpadas alumeaban as clases e o aburrimento gris dos días corría lento entre a friaxe e a chuvia. Atrás quedaban as vacacións de nadal. Case ninguén se acordaba xa delas e a semana Santa aínda estaba lonxe. O Entroido, aqueles catro días, eran para nós unha festa. Romper aquela monotonía que negrexaba as pedras dos edificios era unha alegría. Durante aquelas minivacacións esquecíamos os cromos do Mundo Animal e deixabámonos de entrar nos ultramarinos preguntando se tiñan as postais dos ases do fútbol que regalaba como promoción a casa Castellblanch.

Eran días de comidas familiares. Diría de comelladas, de enchentas. As cociñas botaban lume desde ben cedo, preparando a cachucha, o rabo e demais delicias do porco, como o lacón con grelos e o seu acompañamento, moi celebrado polos maiores. A nós bastábanos con non ter clases e correr o entroido polas rúas. O noso carnaval quedara reducido a pouca cousa. Xa non tiña nada que ver, conforme contaban os meus pais e demais parentela, con aqueles que disfrutaron noutros tempos. O avó retrucaba polo baixo e contábanos que a autoridade gobernativa prohibira os bailes e as máscaras para evitar excesos, vinganzas e toda clase de amoralidade e pecados. De seguida a voz da nosa nai regañábao para que nos deixara en paz.

Aqueles días de faena e barullo molestabamos en casa. Eramos unha patulea de primos e os maiores renegaban de todos nós. As mulleres, afanadas polo traballo, dábannos aire para que liscasemos da casa e non pispasemos, metendo a man nos pratos de filloas, orellas e flores fritidas, xa que non daban acabado de facer os postres e larpeiradas da sobremesa. Unha das lembranzas indelebles era subir, sen que se decatasen , ó faiado e revolvendo nos baúis disfrazarnos coas roupas e sombreiros vellos que sacábamos con gran alboroto, risos e sorpresas. Quen máis se divertía era o avó que ría e aplaudía o noso atrevemento. O noso desfile era cando as tías, cuñadas, e demais estaban en plena faena, apareciamos baixando do sobrado polas escaleiras, formando unha variopinta procesión de repintadas máscaras. O enfado e berros das nosas nais pola travesura de aparecer no momento máis inoportuno da comida, contrastaba coas gargalladas do avó que aínda as cabreaba máis, dándonos, ás agachadas, unhas pesetas para que mercasemos chicles Bazoca, no carriño do madrileño na Porta Faxeira.

O sábado de carnaval veu soleado e fermoso. Florecían as mimosas e a xente quería se divertir. Pola tarde, celebrábase unha Batalla de Flores con carrozas, música da banda municipal e outras da contorna, con gaiteiros e danzantes. A Raíña, damas e princesas que coroaban o coruto das carrozas tiraban serpentinas, confettis, pétalos de flores e caramelos. A rapazada estaba ó axexo para lanzarse á rapañota e coller cantas máis larpeiradas mellor. A xente divertíase e a tarde diluíase coma unha pedra de azucre no rebulicio da festa. As irmás maiores de Luís tiráronos unha bolsa de confettis. Un compañeiro de clase que se uniu ó noso grupo, bastante gamberro, enrolouse nas serpentinas e meteuse no desfile facendo cabriolas e provocando o riso da xente. Uns policías quixeron sacalo fóra pero o público deseguida reclamou que non o botaran xa que ía de comparsa. Monchiño Cruces apareceu na clase empezado o curso e viña de Andalucía. O seu pai traballaba no tendido ferroviario e andaban “transhumantes coma as ovellas” dicía el, que era espelido e sabía xa de corrido o libro das pillerías.

Finalizados os postres, a familia obrigábanos a que fosemos ó baile infantil do Casino, coa fin de controlarnos e non andar de “azota calles” todo o día. A tía Sara era a encargada acompañar aquela tropa de primos. Alí nos aburriamos e preferiamos escapar e pegar no abrigo das persoas a silueta dos burros manchados de xiz, os cales arrimabamos cun fío negro con suavidade. Nunha desas correrías, un crego con malas pulgas decatouse e xirando con rapidez, agarrou polo brazo a Tito e feito unha furía, levouno polo brazo ante un garda para que denunciase aquel acto incivil. O municipal púxose firme e levouno o “cuartelillo”. Tito saloucaba mentres contaba o sucedido. Un cabo apuntou nun papel e mandou que se sentara nun banco que estaba diante dun mostrador corrido. Ao cabo dun rato, o garda díxolle que non o fixese máis e que se marchase tranquilo para casa.

Escondidos tralas columnas do concello, esperabamos que a Tito o puxesen en liberdade. Cando saíu, saltos e apertas para o noso heroe. Nesa noite de martes de entroido as flores fritidas soubéronme mellor ca nunca.