Santiago é pioneira, entre as cidades patrimonio, na dotación de fibra óptica no casco histórico

O proxecto xestionado polo Consorcio botou a andar en 2020 e constou de 13 fases

Instaláronse máis de 20 km de cabo, máis dun milleiro de caixas 'Compostela' e dáselle cobertura a máis de 6.000 fogares

Fibra óptica en el casco histórico compostelano: salvaguardar el patrimonio conectando la almendra al siglo XXI

Ana Triñáns y Antonio Hernández

O salón vermello do Pazo de Raxoi acolleu na mañá do mércores a 'celebración' polo remate do proceso de instalación de fibra óptica no casco histórico da cidade. A capital galega convértese así en pioneira, entre as cidades patrimonio, na dotación deste servizo dentro da améndoa. Un proceso xestionado polo Consorcio e Amtega (Axencia de modernización tecnolóxica de Galicia) que o subdirector xeral de Conservación de Bens Culturais da Xunta, Manuel Chaín, describiu como "salvagarda do patrimonio conectándoo co futuro".

Este proxecto, dotado cun orzamento de 2,6 millóns de euros -2,4 millóns de euros por parte da operadora e de 238.000 euros por parte do Consorcio-, foi asumido pola teleoperadora Orange e botou a andar no outono de 2020. Desenvolveuse en 13 fases, instalando máis de 21 quilómetros de cabo no casco histórico e máis de 1.000 caixas 'Compostela' (dispositivo de menor tamaño que os habituais e bautizado así por ser creado ad hoc), que dota de conexión dixital a máis de 6.000 fogares da cidade.

No acto interviron, ademais da alcaldesa da cidade, Goretti Sanmartín, a xerente do Consorcio de Santiago, Belén Hernández, o subdirector xeral de Conservación de Bens Culturais da Xunta, Manuel Chaín, a directora de relacións institucionais de Orange, Nani Fernandez, e Miguel Rodríguez Quelle en representación de Amtega.

As características patrimoniais da zona vella fixeron imprescindibles unha serie de condicións para a instalación da fibra óptica co obxectivo de minimizar o impacto visual, polo que foi necesario o deseño especial das pequenas caixas, creadas pola empresa Commscope para a operadora Orange, que implementou e facilitou a adaptación das caixas á arquitectura patrimonial de Santiago.

Ademais, instalouse unha rede aberta —que debe ser compartida por todos os operadores— e realizáronse acometidas específicamente definidas para cada fachada. Ao finalizar a súa intervención, Nani Fernández, fixo entrega dunha destas caixas ‘Compostela’ á alcaldesa. O ámbito de actuación foron as consideradas como “zonas brancas” no Plan Especial da Cidade Histórica, é dicir, áreas sen servizo de fibra óptica por parte de algunha empresa operadora

A relatora do longo proceso "con final feliz" que foi a dotación de fibra óptica no casco histórico foi Belén Hernández, que explicou ao auditorio a complexidade do proxecto e as reticencias de diversos operadores de telecomunicacións ante as dificultades da instalación ao tratarse a améndoa dun ben patrimonial protexido e aducindo a "inviabilidade económica" da tarefa.

Unha vez que Orange se sumou ao proxecto, man a man con Lourdes Pérez, a arquitecta directora da oficina técnica do Consorcio, comezaron os traballos que tiveron que adaptarse á lexislación de conservación patrimonial e no que todos os relatores no evento coincidiron en destacar o papel colaborativo da veciñanza.

Colaboración público-privada

Todos os participantes no evento manifestaron a súa satisfacción pola boa colaboración público-privada entre as partes implicadas para executar con éxito a instalación da fibra óptica na cidade histórica. 

Unha colaboración que comezou en novembro do 2019 tras unha consulta pública e aberta na que participaron a Consellería de Cultura e Turismo, Amtega e o Concello de Santiago, unha colaboración que para Miguel Rodríguez Quelle resultou do traballo en equipo e “arreo” de expertos, a prol da chegada da fibra óptica ao casco vello e en todo momento respectando o seu marcado carácter patrimonial sen perder nunca de vista a meta de poñer este esencial servicio á disposición da veciñanza de Compostela.

Como resultado da convocatoria, tres foron as empresas operadoras que presentaron unha proposta técnica de proxecto piloto para a instalación. Iniciábase así un longo proceso de colaboración entre diferentes axentes públicos e privados, empresas contratadas e equipo técnico humano aos que a alcaldesa Goretti Sanmartín agradeceu o seu traballo.

A rexedora congratulouse do éxito deste proxecto, “de vital importancia para o asentamento de poboación e negocios na cidade histórica” e recordou que “non foi un proceso fácil” xa que foi necesario “atopar os equilibrios para dotar de servizos unha zona da cidade que debe estar viva e habitada”.