MÚSICA

Ton Risco y Marcos Teira, un dúo de flamenco que abraza al jazz

Su atípica pareja de vibráfono y guitarra tiene pocos referentes y ello revaloriza una apuesta plasmada en ‘Circum’, disco que presentan en concierto este domingo en el Teatro Principal de Santiago, ciudad donde ambos son profesores

Ton Risco (vibráfono) y Marcos Teira (guitarra) ensayando en el conservatorio de Santiago. /JESÚS PRIETO

Ton Risco (vibráfono) y Marcos Teira (guitarra) ensayando en el conservatorio de Santiago. /JESÚS PRIETO / XABIER SANMARTÍN

Marcos Teira (Pobra do Caramiñal, 1967), a la guitarra de alma flamenca y Ton Risco (Ourense, 1979), al vibráfono del jazz abierto, dan un concierto hoy domingo en el Teatro Principal de Santiago (20.30 horas).

Disco de Ton Risco y Marcos Teira

Disco de Ton Risco y Marcos Teira / XABIER SANMARTÍN

Estrenan un disco llamado Circum, editado por Youkali Music, una delicia que plasma los años que vienen tocando juntos. Antes, anteayer actuaron en el aula del Hospital Clínico Universitario (CHUS) colaborando con la Obra Social de Pediatría al dar banda sonora a los menores ingresados, que les hicieron “decenas de preguntas”.

Ton Risco es profesor en el Conservatorio Profesional de Santiago y Marcos Teira en la Escola Municipal de Música (EMM), pero se conocen de antes, de noches de conciertos suyos y ajenos en la escena compostelana y más allá.

El disco, Circum, de escucha obligada en Spotify, lleva portada de Rebeca Losada y fotos interiores de Rafa Pasadas (la Zona C alberga una muestra suya, Mercado 2008-2018). Junto a temas propios, incluye una versión de Alfonsina y el mar, éxito de Mercedes Sosa compuesto por el pianista Ariel Ramírez y el escritor Félix Luna.

Ese tema unió al dúo Risco-Teira. El vibrafonista escuchó el arreglo del guitarrista hace más de diez años y supo al momento que compartían un punto de osadía musical que bien merecía charla para ver hasta dónde podían caminar juntos.

Ton Risco da detalles: “Eu sabía de Marcos por amigos comúns e sabía que tocaba a guitarra flamenca en Galicia xunto a Cuchús Pimentel, que eran os dous rara avis de entón en Galicia, e por un irmán que teño moi afeccionado do flamenco, sempre gustoume moito a guitarra, e un día falei con Marcos para coller o seu arranxo de Alfonsina y el mar, e esa foi a nosa primeira conversa formal”.

Marcos Teira profundiza. “Eu vin tocar a Ton na Praza da Quintana co noneto de Marcos Pin, e pensei: ‘Este chaval mólame como toca’. E despois pensei en que gustaríame probar algún día a guitarra flamenca cun vibráfono, polo tema dos timbres porque son moi particulares tanto a guitarra flamenca como o vibráfono, era como... ‘A ver que tal soa isto’ ”.

Se juntaron, probaron y crecieron, pero el imprevisible tiempo del destino hizo que esa sintonía no llegase a hilar su primer concierto.

“Quedó en barbecho”, aclara Ton.

Y así fue hasta que Marcos fue llamado para ser parte de la tanda de grupos residentes de un ciclo del pub compostelano Modus Vivendi a primeros de 2019, donde también estaban Chanzo (Xacobe Martínez Antelo, Max Gómez y Álex Salgueiro) y Tato Trío (Tato Vázquez, LAR legido y el citado Salgueiro), y ahí sí, ahí Ton Risco y Marcos Teira llevaron, por fin, al escenario el brillo de su flamenco abrazado al jazz en una atípica apuesta instrumental.

Como disco cercano a Circum, citan Un Viento, álbum del vibrafonista valenciano Arturo Serra con el guitarrista andaluz Luís Balaguer.

Y hablando de referencias, de las que guiaron su inicio en la música, Marcos alude a Paco de Lucía y Jimi Hendrix: “Lembro que, de neno, estaba xogando na casa cando quedei parado mirando a Paco de Lucía tocando na tele. Pedinlle ós Reis unha guitarra e cando me deron unha bandurria de plástico enfadeime moitísimo porque iso non era unha guitarra. Máis adiante, nun cumpreanos recibín a guitarra de regalo, que era dun amigo de Quico Cadaval. Lembro que a música dun spot de Nescafé foi a primeira que toquei”, dice Marcos tarareándola.

Ton menciona también al gran maestro de Algeciras y añade la influencia juvenil de Steps Ahead, banda de jazz fusión liderada por Randy Brecker, “onde tocaba o vibráfono Mike Mainieri”, relata quien empezó llevado por un hermano que tocaba la batería, hasta que, llovido el tiempo, cayó bajo el embrujo de una marimba antes de descubrir el vibráfono y de aplicarle talento.

Más allá de su concierto de hoy en Santiago, Ton actúa el sábado 6 de mayo en la Cidade da Cultura, en el ciclo Escenas do Cambio, como parte de Sons-Nús, proyecto de Maite Dono y Baldo Martínez ; y Marcos suele girar con Javier Ruibal y Enredadas (grupo con Uxía Senlle entre otras voces).