Unha lauda tallada en anfibolita: a inscrición máis antiga que se conserva en Santiago

Unha inscrición, dada a volta nun humilde muro da rúa Xerusalén, a carón da praza de Cervantes, espertou a curiosidade do xornalista e profesor Manuel Gago. "A miña sorpresa é que, buscando bibliografía, non dei con nada. Non está estudado, estou algo mosca con este tema porque pensei que se tiña abordado". En conversa con EL CORREO, Gago conta que foi grazas a Álvaro Lorenzo, que está a preparar a súa tese sobre epigrafía medieval na Complutense, como identificaron detalles desta inscrición medieval, a máis antigua que aínda se conserva nun espazo público en Santiago de Compostela. Trátase dunha misteriosa lauda en pedra anfibolita coa lenda "†FROGIa".

Las olvidadas murallas medievales que rodeaban la ciudad de Santiago

"O nome Frogia sería hoxe Froilán"

A inscrición revela ser un recordo conmemorativo dunha persona chamada "Frogia". Este nome, unha variante dos comúns Froila o Froia na Galicia altomedieval, ten raíces xermánicas e sería o Froilán actual, explica Gago. Aínda que non conta cunha precisión cronolóxica experta, estímase que podería pertencer ao século X.

¿Por qué a los santiagueses se les llama picheleiros?

"A peza, que saibamos, é o fragmento máis antigo que estea exposto na vía pública do Santiago medieval. Se ti quixeras datar o primeiro Santiago, aí está a testemuña", di Gago. A inscrición, ademais, está nun sitio que non é casual: "Esa lauda está entre dous recintos da Compostela do S. X, a muralla de pedra fortificada e a empalizada exterior. Neste extrarradio do pequeno núcleo da Catedral é onde está a inscrición".

Anfibolita, o humilde material empregado

Outro dos aspectos máis interesantes deste descubrimento radica no material empregado. A diferenza doutras laudas máis antigas, como a de Teodomiro ou as das tumbas da catedral, que están talladas en granito, unha pedra de prestixio, "Frogia optou, ou quizais non tivo máis opción, por ser sepultado na mesma pedra que rodeaba o cemiterio e os campos nos que posiblemente traballou: o picheleiro ollo de sapo", asegura Gago. Mentres bispos e nobles elixían o granito para os seus sepulcros, Frogia fusionouse coa súa terra, quedando así oculto na monumentalidade de Compostela.

Con estes datos, Gago especula con que esta persoa puido ser coetánea do bispo Diego Peláez e ter presenciado cos seus propios ollos a chegada dos vikingos a Compostela; unha humilde inscrición que revela detalles fascinantes sobre unha época na que Santiago comezaba a se expandir.